التهاب عصب چشم چیست؟
بیماران ام اس ممکن است در سیر بیماریشان دچار التهاب عصب بینایی شوند که منجر به تاری دید یا از بین رفتن بینایی یکطرفه به خصوص در دید مرکزی میشود که همراه با درد حرکات کره چشم است.
هر فردی با نوریت اپتیک لزوما در آینده دچار ام اس نمیگیرد. البته اگر فردی دچار التهاب عصب بینایی شد حتی اگر ام آر آی نرمالی داشته باشد نیاز دارد که زیر نظر متخصص مغز و اعصاب بوده و تا زمانی که پزشک صلاح بداند بطور دوره ای بررسی شوند. معمولا بیماران مبتلا به ام اسی که بیماریشان با نوریت اپتیک شروع میشود سیر بیماری بهتری دارند.
علت التهاب عصب بینایی
علت بروز این بیماری دقیقاً مشخص نیست. در نوریت اپتیک سیستم ایمنی بدن به پوشش میلینی که عصب بینایی را پوشانده و از آن محافظت می کند حمله کرده و به آن آسیب می رساند. میلین منجر به ارسال سریع امواج الکترونیکی از چشم به مغز می شود بنابراین هنگامی که میلین آسیب دیده یا از بین برود، این روند با مشکل روبرو شده و پیام های عصب بینایی به خوبی به مغز ارسال نمی شوند و فرد دچار مشکلات بینایی می شود.
در بیماری های خود ایمنی زیر، التهاب عصب بینایی نیز می تواند دیده شود:
-
مولتیپل اسکلروزیس (MS)
مولتیپل اسکلروزیس بیماری است که در آن سیستم ایمنی فرد به غلاف میلین که فیبرهای عصبی در مغز را پوشانده حمله می کند. در افراد مبتلا به التهاب عصب بینایی، خطر ابتلا به بیماری MS بعد از ابتلای فرد به التهاب عصب بینایی در طول زندگی افزایش می یابد.
-
سندرم دویک یا نورومیلیت اپتیکا
علائم سندرم دویک شباهت زیادی به علائم مولتیپل اسکلروزیس دارد، اما بیماری دویک از لحاظ سبب شناسی با بیماری ام اس متفاوت است.
هنگامی که علائم التهاب عصب بینایی پیچیده تر باشد، علت های دیگر مرتبط با این بیماری از جمله موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:
- عفونت ها: عفونت های باکتریایی از جمله بیماریلایم، تب خراش گربه، سفلیس یا ویروس هایی مانند سرخک، اوریون و تبخال می توانند باعث ایجاد التهاب در عصب بینایی شوند.
- مواد مخدر و سموم: برخی از دارو ها مانند اتامبوتول (برای درمان سل ریوی) و سموم شیمیایی ممانند متانول (ماده موجود در ضد یخ ها، رنگ ها و حلال ها) با بروز التهاب و آسیب در عصب بینایی ارتباط دارند.
- بیماری های دیگر: بیماری هایی مانندسارکوئیدوز، بیماری بهجت و لوپوس می توانند باعث بروز بیماری شوند.
علائم التهاب عصب بینایی
در بیشتر موارد التهاب عصب بینایی فقط در یکی از دو چشم اتفاق می افتد. علائم و نشانه های این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد: اکثر مبتلایان به التهاب عصب بینایی درد چشم دارند که با حرکت چشم این درد شدت می گیرد. گاهی نیز ممکن است فرد دردی در پشت چشم خود احساس کند.
- از دست دادن بینایی یکی از چشم ها: مبتلایان به این بیماری حتی با کمترین شدت آن دچار کاهش قدرت بینایی می شوند، اما میزان کاهش قدرت بینایی در مبتلایان ممکن است متفاوت بوده و در بعضی از موارد شدید باشد. در اکثر موارد کاهش قدرت بینایی معمولاً تا چند روز ادامه می یابد و بعد از چند هفته تا چند ماه بهبودی حاصل می شود.
- کاهش میدان دید: یکی از علائمی که ممکن است به صورت الگو های خاص بروز پیدا کند، از بین رفتن قسمتی از میدان بینایی به عنوان مثال قسمتی از دید مرکزی بیمار است.
- از بین رفتن تشخیص رنگ: اغلب بیماری التهاب عصب بینایی بر درک رنگ ها تأثیر می گذارد و رنگ ها بخصوص رنگ قرمز نسبت به حالت عادی کم رنگ تر به نظر می آیند.
- چشمک زدن نورها: برخی از افراد مبتلا به التهاب عصب بینایی در حین حرکت دادن چشم نورها را به صورت چشمک زن یا لرزان می بینند.
با توجه به موارد فوق در صورت بروز موارد زیر باید به پزشک مراجعه شود:
- درصورت بروز علائم جدیدی مثل درد چشم یا تغییر دید
- در صورت بدتر شدن علائم بیماری یا عدم بهبودی علی رغم دریافت درمان
- در صورت بروز علائم غیر عادی نشان دهنده یک اختلال عصبی مثل افت بینایی در هر دو چشم، دوبینی و بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام بدن.
درمان التهاب عصب بینایی
-
درمان استروئیدی التهاب عصب بینایی
التهاب عصب بینایی معمولاً بدون نیاز به درمان خود به خود بهبود می یابد. البته در بعضی موارد از دارو های استروئیدی برای کاهش التهاب عصب بینایی استفاده می شود. درمان استروئیدی معمولاً به صورت داخل وریدی انجام می شود. داروهای استروئیدی مورد استفاده در درمان التهاب عصب بینایی می تواند سیستم ایمنی بدن مبتلایان را تحت تأثیر خود قرار دهد و بدن را مستعد ابتلا به عفونت های مختلف کند. همچنین استفاده از این دارو ها می تواند همراه با عوارض جانبی احتمالی باشد که عبارتند از:
- افزایش وزن
- تغییر خلقی
- گرگرفتگی صورت
- ناراحتی معده
- بی خوابی
-
پلاسما فرزیس التهاب عصب بینایی
برای برخی از مبتلایان به التهاب عصب بینایی در صورت عدم موفقیت درمان استروئیدی و از دست دادن شدید قدرت بینایی، درمانی به نام تبادل پلاسما انجام می گیرد. البته مطالعات هنوز این شیوه درمانی را تأیید نکرده اند که تبادل پلاسما درمانی برای درمان التهاب عصب بینایی موثر است.
-
درمان نگهدارنده
در صورت ابتلا به التهاب عصب بینایی و وجود دو یا چند ضایعه مغزی در تصویر برداری های MRI ممکن است نیاز به مصرف از دارو های نگهدارنده وجود داشته باشد. این دارو ها می تواند باعث به تأخیر انداختن یا جلوگیری از بروز بیماری مولتیپل اسکلروزیس شود. معمولاً این داروهای تزریقی برای افراد در معرض خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس استفاده می شود.
دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی متخصص مغز و اعصاب و درمان بیماری ام اس (MS) در بیمارستان سینا مرکز تحقیقات ام اس
بدون دیدگاه