من هم کرونا گرفتم

دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی-متخصص مغز و اعصاب

جمعه بود که احســاس بــدن درد و کمی لرز داشتم. اول فکر کردم که سرماخوردگی است. اما بــا توجه به این نکته که برای هر ســرماخوردگی اولیــن فرض را بایــد بر کرونا بگذاریــم، با خودم گفتم که اگر عالئم ادامه داشــت فردا برای تست مراجعه می کنم. آن شــب تا صبــح لرزیدم. فردا به بیمارســتان رفتم و تســت دادم. تستم مثبت شــده بود. من هم کرونا گرفته بــودم و حاال باید ۱۴ روز در خانــه قرنطینه می شــدم. هزار چیز در ذهنم چرخید: بیمارانم چه می شوند؟ وقت های کلینیک؟ بســتری ها؟ ولی چاره ای نبود و من همبایــد این مدت را می گذراندم. باید خانه می ماندم و منتظر عالئم بعدی می شــدم.

اما اگر راســتش را بخواهید ســعی کــردم از فکر کــردن به آنچه احتمال اتفاق افتادنش به دنبال ابتال به کووید۱۹ بود، بپرهیزم. فقط به این فکر کردم که باید خوب شــوم و ســر کارم بازگردم. همین. خداراشکر این دوره را به خوبــی گذرانــدم و حاال کــه دارم این یادداشــت را می نویســم، روزهای آخــر قرنطینه من اســت. در این مدت خیلی ها از من پرســیدند که دکتر شــما چرا؟ مگر رعایت نمی کردید؟ مگر خودتان نمی گفتید که ماســک بزنید و دستتان را بشــویید؟ یعنی خودتان به حرف هــای خودتان عمــل نمی کردید؟ البتــه راســت می گفتند. من هم با وجود تمام رعایت ها شــاید جایی حواسم نبوده است. شاید دستی به چشم و دهانم زده ام و هزار احتمــال دیگر که انســان اصال فکرش را نمی کنــد. اما یک نکته بســیار مهم تر وجود دارد و آن هم اینکه ریســک ابتال در کادر درمان بسیار باالتر از انســان های دیگر اســت. گاهی در خبرها می شنوید که یکی دیگر از افراد کادر درمان از این بیماری فوت کرده اســت. میزان ابتال را که دیگر خدا می داند.

این موضوع فقط به مواجهه بیشتر کادر درمان بــا مبتالیان به کرونا مربوط نیســت، بلکه فشــارهای کاری زیاد ناشــی از حجم باالی بیماران می تواند به شــدت سبب تحلیل رفتن بدن و کاهش قدرت سیستم ایمنی شود. از سوی دیگر باید به فشــارهای اقتصادی نیز اشاره کرد که این رنج را چند برابر می کند و هیچ کس هم گوشــش بدهکار نیســت و همــه توقع دارند کــه این کادر زحمتکش و از جان گذشته تا آخرین نفس و بدون اســتراحت و وقفه کار کنــد و بقیه مردمان نیز هر کاری که می خواهند، انجام دهند؛ ماســک نزنند، پروتکل های بهداشــتی را رعایــت نکنند، به جای مانــدن در خانه شــمال برونــد و… . بارها و بارها بیمارانــم را دیده ام کــه حتی در مراکــز درمانی و بیمارســتان ها هم ماســک نمی زدند و وقتی با اعتــراض من روبه رو می شــدند، می گفتند: «آقای دکتر اینها همه حرف است.

در ضمن کرونا به من کاری ندارد». انگار ویــروس کرونا انتخاب می کند که به چه کســی کار داشته باشــد و به چه کسی نــه و صد البته کــه اوج بی مســئولیتی اجتماعی و نداشــتن وظیفه در برابر دیگــران را نیز می توان در همین جمالت مشــاهده کرد. به ســخن دیگرمی توان از بین همین رفتارها دســت به تحلیل و آسیب شناســی اجتماعی زد و چقدر خوب است که چنین مطالعاتی توســط جامعه شناسان انجام شــود. یادمان نرود که چنیــن فرصت هایی برای پژوهش و ســپس ارائه راهکار شاید فقط یک بار در زندگــی یک پژوهشــگر به وجود آیــد. حتی با یک نــگاه اجمالی نیز می توان بعضی از مهم ترین این آســیب ها را دید: اولیــن آن همین بی توجهی به نفع جمعی اســت. اگر هر کســی فقط به نفع شــخصی خود فکر کند، حاصل آن آســیب بزرگ جمعــی ای خواهد بــود که دامان همــان فرد را هم خواهد گرفت. مســئله بعدی نداشتن نگرشی درازمــدت اســت. اگر هم به نفع شــخصی خود فکر می کنیم، بهتر اســت آن را در یک بستر زمانی ببینیم.

ببینیم کاری کــه می کنیم، آیا در درازمدت منافع ما را تأمین می کنــد؟ وقتی نتوانیم آینده را ببینیم و سود و زیان خود را بسنجیم، در آن صورت آنچه به دســت می آوریم، جز خسران چیز دیگری نخواهد بود. این رفتارها که در جنبه های مختلف فرهنگی ما دیده می شــود، خود را در امر درمان و بهداشت هم نشان می دهد. این گونه است که آمار کشته شــدگان کووید۱۹ باید در جامعه ما این قدر باال بوده و روزبه روز هم باالتــر برود. این روزهای قرنطینه بیشــتر به فکر کردن گذشت. به آنچه رخ داده بود. درباره کرونا خیلی نوشته ام و حالا خودم هم به آن مبتال شــده ام. انــگار تجربه من از کرونا در حال کامل شــدن اســت. من به این ابتال هم به شــکل یک جور تجربه نگاه می کنم؛ تجربه ای که می تواند دید من را نســبت به خــودم، بیمارانم و جامعه ای که در آن زندگی می کنم، تغییر دهد.

دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی متخصص مغز و اعصاب و درمان بیماری ام اس (MS) در بیمارستان سینا مرکز تحقیقات ام اس