دغدغه های طبیبانه

سویه ی امیکرون و آینده رابطه انسان و ویروس ها

عبدالرضا ناصر مقدسی

در روزنامه شرق به چاپ رسیده است

آمارهای مراجعه بیماران مبتلا به کوید در هفته های گذشته به شکل کاملا مشخص و معناداری کاهش پیدا کرده است. این موضوع نه حاصل روند طبیعی ویروس بلکه حاصل واکسیناسیون گسترده ای است که گرچه با تاخیر بسیار در ایران انجام شد اما باز جای شکرش باقی است که مسئولین محترم در نهایت به این نتیجه رسیدند که آنچه می تواند مانع گسترش این ویروس گردد همین واکسیناسیون می باشد. این موضوع بار دیگر اهمیت علم و تفکر علمی را نشان داد. اینکه یافته های علمی باید مبنای تصمیم گیری ما باشند و دامن زدن به رفتارها و اندیشه های ضدعلمی تا چه اندازه می تواند برای یک جامعه مرگ آور تلقی گردد. چنانکه مشاهده کردیم تاخیر در واکسیناسیون باعث مرگ تعداد زیادی از هموطنان ما شد.با اینکه حالا صحبتهایی در مورد سویه امیکرون مطرح است اما باز بنظر می رسد که این واکسیناسیون باشد که بتواند مانع پیشرفت کوید-19 گردد. سویه امیکرون همانطور که در خبرها آمده است اولین بار در آفریقای جنوبی مشاهده شد. تا کنون می دانیم که میزان ابتلا با این ویروس دو برابر دلتا است اما هنوز اطلاعاتی در مورد میزان مرگ و میر ناشی از آن نداریم. نکته مهم امیکرون تغییر ویروس کوید -19 علی رغم واکسیناسیون بالنسبه گسترده در سطح جهان است. چه چیزی باعث این موتاسیون شده است؟ آیا جهش در افرادی رخ داده که واکسن نزده بودند و یا در جوامعی که به هر دلیل واکسیناسیون در آنها انجام نشده و حالا  بصورت یک کلونی خطر عمل کرده و  تمام جهان را در معرض آسیب قرار داده اند؟ شاید هم این سرشت ویروس است که دارد سویه های جدید را بوجود می آورد که اگر این گونه باشد باید خودمان را برای خطرات بعدی آماده نماییم.

وقتی کوید-19 آمد همه فکر می کردیم که این ویروس هم مثل بسیاری دیگر از ویروس های مشابه دوره ای دارد. ما تجربه مواردی چون سارس و مرس را داشتیم لذا فکر می کردیم که این ویروس هم دوره ای بوده و مثلا با آمدن فصل گرما از شدت و گسترش ویروس کاسته می شود. اما این گونه نشد. کم کم متوجه شدیم که این ویروس رفتارهای جدیدی دارد که تمام قواعد را بهم زده است. همین رفتارهای جدید نیز باعث شده که تا کنون نتوانیم بر حربه های ان فائق آییم. سویه امیکرون در دوره ای که همه بر واکسیناسیون تاکید کرده و سعی در اجرای آن دارند نمونه ای از همین رفتارهای نامتعارف ویروس است. بنظر می رسد که کروناویروس تازه اول راه خطراتی است که ویروس ها قرار است برای انسان بوجود آورند. ما باید منتظر ویروس هایی با رفتارهایی نامتعارف تر باشیم . در طول میلیون ها سال ویروس ها رفتاری بالنسبه مسالمت آمیز با گونه های مختلف انسانی داشته اند. اما حالا و البته بدلیل دخالتهای بی حد و بی جای بشر در محیط زیست بنظر می رسد که ورق برگشته است. پیدایش سویه امیکرون حتی اگر سویه ای با مرگ آوری بالا نباشد اما نوعی اعلام خطر برای گونه ی انسانی است: اینکه دخالتهای او در طبیعت تا چه اندازه شرایط زمین را به ضد او تغییر داده است.