داروی اوکرلیزوماب

ساختار اوکرلیزوماب مشابه ریتوکسماب (ریتوکسان) می باشد. از این رو این دارو برای کنترل بیماری  ام اس استفاده می شود. سازمان غذا و دارو (FDA) این دارو را برای درمان ام اس عود کننده بهبود یابنده (RRMS) و ام اس پیش رونده (PPMS) اولیه تایید نموده است. این دارو به عنوان یک آنتی بادی مونوکلونال عمل کرده و با تخریب سلمفوسیت های B، کاهش التهاب و حملات سیستم ایمنی به کنترل بیماری ام اس کمک می نماید.

اوکرلیزوماب  MS را درمان نمی کند اما می تواند به کاهش آسیب های عصبی ناشی از آن کمک کند و موجب کنترل بیماری شود.

مزایای استفاده از این دارو به شرح زیر می باشد:

۱) استفاده از اوکرلیزوماب برای درمان PRMS

در مقایسه به عمل آمده بر روی اوکرلیزوماب و اینترفرون بتا-1آلفا که یکی دیگر از داروهای تایید شده از جانب FDA  برای درمان RRMS است، مشخص شد که اوکرلیزوماب در کاهش میزان عود کردن سالیانه، کند کردن روند پیشرفت ناتوانی در بیماران، کاهش التهاب و کاهش میزان ضایعات جدید و موجود در مغز دارای اثرات بهتر و کار آمدتری است.

۲) استفاده از اوکرلیزوماب برای درمان PPMS

اوکرلیزوماب اولین دارویی است که FDA آن را برای درمان PPMS تایید کرده است. نتایجی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شدند، نشان می دهند که اوکرلیزوماب با کار آمدی بالایی در موارد زیر عمل کرده است:

• کند کردن روند پیشرفت ناتوانی در بیماران
• کاهش اندازه ضایعات جدید و موجود در مغز
• پایین اوردن خطر کاهش سرعت پیاده روی در بیماران
• کاهش میزان از دست رفتن حجم مغز

اوکرلیزوماب چگونه مصرف می شود؟

اوکرلیزوماب از طریق تزریق آرام دارو در رگ مورد استفاده قرار می گیرد. این کار در درمانگاه یا بیمارستان انجام می شود. اما قبل از تزریق اوکرلیزوماب، پزشک معمولا نسبت به موارد باید آگاهی و اطمینان داشته باشد:

• بیمار مبتلا به هپاتیت B نباشد.
• بیمار حداقل شش هفته قبل از شروع درمان، تمام واکسیناسیون های خود را انجام داده باشد و در این باره به روز باشد.
• هیچ عفونت فعالی نداشته باشد.

همچنین از آنجایی که اوکرلیزوماب می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کند، پزشک قبل از اقدام به تزریق دارو باید مطمئن شود که شما از سلامت لازم برخوردار هستید و زمینه خاصی برای ابتلا به مشکلات جدی ندارید.

نکات مصرفی داروی اوکرلیزوماب

1. اوکرلیزوماب تزریقیاست و داخل رگ و روی برنامه منظم تزریق می شود. ۲ تزریق اول معمولا با فاصله ۲ هفته ای انجام می شود. پس از آن هر ۶ ماه یک بار صورت می گیرد.
2. اوکرلیزوماب ممکن است موجب بروز عارضه ای جانبی به نام واکنش تزریقی در حین مصرف و تا ۲۴ ساعت پس از تزریق شود. پزشک در طول تزریق تا ۱ ساعت بعد بیمار را تحت مراقبت می گیرد. تزریق بسته به علائم می تواند متوقف یا کند شود.

❌ چنانچه علائم زیر را داشتید سریعا به پزشک اطلاع دهید:

• جوش و خارش
• دشواری تنفس
• ورم و درد گلو
• خستگی
• تب، غش و داغ شدن صورت
• حالت تهوع
• سردرد
• ضربان قلب تند

3. پزشک ممکن است پیش از تزریق مصرف دارو های دیگری مانند متیل پردنیزولون، دیفن هیدرامین و استامینوفن را برای کمک به کاهش شدت واکنش تزریقی، تجویز نماید.

دوز مصرفی اوکرلیزوماب

دوز توصیه شده برای اوکرلیزوماب در هر دو نوع PRMS و PPMS یکسان می باشد. اولین دوز اوکرلیزوماب در دو تزریق 300 میلی گرمی در طول مدت دو هفته، تزریق می شود. هر تزریق حداقل دو و نیم ساعت به طول می انجامد.

مصرف داروی اوکرلیزوماب در بارداری

در مورد مصرف این دارو در دوران بارداری تحقیقات زیادی در حال انجام است. بنظر می رسد مصرف آن ایمن باشد اما نیازمند داده های بیشتر است.

مصرف داروی اوکرلیزوماب در شیردهی

مشخص نیست که آیا اوکرلیزوماب وارد شیر مادر می شود یا خیر. پس بهتر است از مصرف داروی اوکرلیزوماب در دوران شیردهی صرف نظر کنید.

✔ مزایای استفاده از اوکرلیزوماب چیست؟

اوکرلیزوماب متعلق به نوعی داروها به نام آنتی بادی مونوکلونال می باشد. لذا این دارو به طور خاص یک ماده و ترکیب را مورد هدف قرار می دهد. ماده ای که اوکرلیزوماب هدف قرار داده و با آن پیوند برقرار می کند پروتئین CD20 می باشد که در سطح  لنفوسیت های B وجود دارد. وقتی اوکرلیزوماب به این پروتئین  پیوند یابد، سلول B متلاشی شده و می میرد. از آن جا که متخصصان معتقدند که سلول B ممکن است نقش مهمی در بیماری MS داشته باشد این کار می تواند مفید باشد زیرا لنفوسیت های B منجر به:

• فعال کردن سایر سلول های ایمنی برای حمله به سلول های سیستم عصبی بدن می شوند.
• سبب التهاب در مغز و نخاع می گردند.

بنابرین اوکرلیزوماب با تخریب سلول های B، به کاهش التهاب و حملات سیستم ایمنی به سلول های عصبی بدن کمک می کند.

چه مدت طول می کشد تا اوکرلیزوماب اثر کند؟

اوکرلیزوماب ممکن است تاثیر خود را پس از چندین ماه آشکار کند اما مشاهده نتایج کامل استفاده از آن ممکن است به چند سال زمان نیاز داشته باشد.

• کند شدن روند پیشرفت ناتوانی جسمی بیماری پس از ۱۲ هفته درمان آشکار شده است.
• کاهش اندازه ضایعات مغزی پس از ۲۴ هفته درمان آشکار شده است.
• کاهش نرخ عود کردن سالیانه پس از ۹۶ هفته درمان آشکار شده است.

نتیجه گیری

اوکرلیزوماب یک گزینه درمانی جدید برای PRMS و PPMS محسوب می شود. اگر به دنبال روش جدیدی برای مدیریت علائم MS می باشید، این دارو می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. درباره مصرف یا عدم مصرف این دارو با بهترین متخصص مغز و اعصاب مشورت نمایید. او می تواند شما را درباره عوارض جانبی دارو آگاه کرده و به شما در جهت کاهش عوارض ناشی از مصرف این دارو کمک کند.

دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی متخصص مغز و اعصاب و درمان بیماری ام اس (MS) در بیمارستان سینا مرکز تحقیقات ام اس

 نویسنده: دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی