یادبود

در ستایش دزموند توتو: بزرگترین طبیب زمانه ما

عبدالرضا ناصر مقدسی

در روزنامه شرق به چاپ رسیده است

گاه با خودم فکر می کنم ما چه نسلی بوده و هستیم. نسلی که اتفاقات بسیاری را دیده و تجربه کرده است. نسل جدید دیگر هیچ خاطره ای از جنگ سرد، سقوط اتحاد جماهیر شوروی، دولت آپارتاید آفریقای جنوبی و مبارزات شگفت انگیز نلسون ماندلا و دزموند توتو ندارد. صدها رویداد دیگری را نیز می توان مثال زد که نسل ما با آن برخورد کرده و آن را تجربه نموده است. نمی دانم سرآخر این همه فراز و نشیب از ما چه خواهد ساخت. ولی امیدوارم بتوانیم جهان را جای کمی بهتری برای زندگی نماییم. به آرمانهای بشردوستانه وفادار بمانیم و از آن مهم تر یاد بگیریم که بزرگوارانه به جهان و مردمانش نگاه کنیم. این چیزی است که سعی کرده ام از رفتار و منش و افکار نلسون ماندلا و دزموند توتو یاد بگیرم. اسقف اعظم عالیجناب دزموند توتو هفته پیش در گذشت. کسی چون او آبروی جهان ما بود. در جهانی که مملو از خشونت و تبعیض است، جهانی که بخاطر عقیده مردمانش به زندان می افتند و کشته می شوند و از آن بدتر  به وحشیانه ترین شکل ممکن سلاخی می شوند، رفتار و منش کسانی چون دزموند توتو به ما یادآوری می کند که هیچ چیز بالاتر از حفظ حرمت و کرامت جان آدمی نیست. تمام تلاش های او علیه دولت آپارتاید آفریقای جنوبی و در عین حال جلوگیری از خشونت علیه مردم سپیدپوست و مسئولین دولت آپارتاید پس از پیروزی مبارزات مردم آفریقای جنوبی ، همه و همه در همین اصل ساده اما بسیار عمیق انسانی نهفته است که جان آدمی از هر عقیده و مرامی بالاتر بوده و هیچ کس نباید با هیچ بهانه ای اعم از رنگ پوست، نژاد، مذهب و … جان کس دیگری را مورد تهدید قرار دهد. آنچه دزموند توتو و نلسون ماندلا در طول مبارزات و زندگیشان می گفتند فقط شعارِ تنها نبود، تاریخ نشان داد که آنها با گوشت و استخوانشان به این مفاهیم اعتقاد داشته و به آن عمل می کردند. برای همین عرض می کنم که کسانی همانند دزموند توتو آبروی جهان هستند. وقتی مراودات در این جهان در تمام سطوح بر اساس سود و زیان بوده و هر کسی سعی می کند به نفع منافع خود و یا گروهی که به آن تعلق دارد عمل کند وجود افرادی چون دزموند توتو می تواند همانند لنگرگاهی برای بازگشت خوبی و بزرگواری به روابط انسانی ما باشد: اینکه بزرگوارانه از کنار اشتباهات و خطاهای دیگران بگذریم، اینکه سعی کنیم چه در روابط فردی و چه اجتماعی و چه سیاسی و بین المللی از تنشها بکاهیم و نگذاریم تنشها به جایی برسد که آنچه لکه دار شود کرامت و حرمت جان آدمی باشد. او تاکید می کرد که انسان ها فقط با هم می توانند انسان باشند. ما باید نسبت به هم بخشش و دوستی و مهربانی را یاد بگیریم. این راه، تنها راه آزادی ست.